Cáp quang biển đã trở thành một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng mạng và nền tảng của liên lạc toàn cầu và truyền tải dữ liệu. Hiện tại, các công ty công nghệ Mỹ như Google, Facebook, Amazon, Apple và Netflix đã tham gia vào xây dựng và sở hữu các tuyến cáp quang biển của riêng mình.
Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang nỗ lực xây dựng “con đường tơ lụa kỹ thuật số” thông qua việc tham gia vào xây dựng nhiều tuyến cáp quang biển trên thế giới. Tuy nhiên, cáp quang biển cũng đối mặt với các rủi ro và thách thức từ thiên nhiên và con người, cũng như sự căng thẳng địa chính trị và an ninh dữ liệu.
Vai trò cáp quang biển
Cáp quang biển đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống và kết nối thế giới hiện đại. Đây là một hệ thống gồm những sợi cáp quang dẫn sóng ánh sáng, chạy dưới đáy biển và nối kết các lục địa với nhau. Khác với cáp đồng truyền thống, cáp quang biển cho phép truyền tải dữ liệu với tốc độ cực nhanh và không bị suy hao tín hiệu.
Cáp quang biển giúp cho việc truyền tải thông tin trên khoảng cách xa trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn bao giờ hết, đóng góp vào sự phát triển và kết nối của thế giới ngày nay. Không những chỉ là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng mạng, mà nó còn là nền tảng cho sự liên lạc toàn cầu, truyền tải dữ liệu, Internet, và hàng loạt dịch vụ kỹ thuật số khác.
Hiện nay, các ông lớn công nghệ Mỹ đang chi phối thị trường cáp quang biển. Trước đây, cáp biển do các nhà khai thác mạng và các đơn vị sản xuất viễn thông lắp đặt. Nhưng hiện nay, hầu hết các tập đoàn công nghệ Mỹ như Facebook, Amazon, Apple, Netflix, Google (FAANG) cũng đã tham gia và đều có những tuyến cáp quang biển của riêng mình.
Ví dụ, Google đã đầu tư vào 4 tuyến cáp quang biển lớn là Curie, Dunant, Equiano và Junior. Riêng tuyến cáp Curie kết nối Mỹ và Chile; tuyến Dunant kết nối Mỹ và Pháp; tuyến Equiano kết nối Bồ Đào Nha và Nam Phi; tuyến Junior kết nối Brazil và Argentina. Mục tiêu của Google là xây dựng một mạng Internet mạnh mẽ và an toàn cho mọi người. Bên cạnh đó, Google cũng muốn tăng cường khả năng kiểm soát và tối ưu hóa lưu lượng dữ liệu của mình, để cung cấp các dịch vụ như Gmail, YouTube, Google Cloud hay Google Maps một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Thị trường cáp quang biển
Ngoài Google, các ông lớn công nghệ Mỹ khác như Facebook, Amazon, Apple và Netflix cũng đang chiếm lĩnh thị trường này. Theo chuyên gia về viễn thông, ba năm trước, FAANG chỉ chiếm 5% thị phần trên tuyến Đại Tây Dương, nhưng giờ đây, họ chiếm tới 50% và con số này có thể tăng lên 90% ba năm tới.
Trong khi Mỹ đang thống trị các tuyến cáp quang biển, Trung Quốc cũng không đứng ngoài cuộc. Trung Quốc đang nỗ lực xây dựng thêm nhiều tuyến cáp quang biển để cân bằng quyền lực với phương Tây. Từ năm 2015, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia của Trung Quốc đã công bố chương trình xây dựng cáp quang xuyên quốc gia nhằm tạo ra “con đường tơ lụa kỹ thuật số”. Hiện nay, Trung Quốc đã tham gia xây dựng và vận hành mạng cáp quang biển ở 76 quốc gia trên thế giới.
Trung Quốc từng bị đánh giá tụt hậu quá xa trong lĩnh vực cáp quang biển, nhưng Huawei đã thay đổi điều đó. Huawei là một trong những công ty hàng đầu trong việc sản xuất và lắp đặt cáp quang biển. Liên doanh Huawei Marine Networks (HDMN) đã tham gia xây dựng hơn 90 tuyến cáp quang biển trên thế giới, bao gồm nhiều tuyến cáp quan trọng như SEA-ME-WE 3, SEA-ME-WE 4, SEA-ME-WE 5, AAE-1, PEACE và SJC. Huawei Marine Networks cũng là đối tác của Google trong việc xây dựng tuyến cáp SJC.
Tuy nhiên, Huawei Marine Networks cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn và rủi ro. Việc áp đặt lệnh cấm xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao của Mỹ cho Huawei đã làm khó cho HDMN tiếp cận các nguồn cung ứng. Mỹ cũng đã ngăn chặn một số dự án cáp quang biển do Trung Quốc tham gia. Trong tình hình này, Huawei đã quyết định bán Huawei Marine Networks cho Hengtong Optic-Electric, một công ty sản xuất cáp quang của Trung Quốc.
Không chỉ phải đối mặt với sự cạnh tranh và can thiệp của các nước lớn, mà còn phải chịu đựng những rủi ro và thách thức từ thiên nhiên và con người. Mỗi năm, có khoảng 200 lần gián đoạn cáp quang biển xảy ra trên toàn thế giới, do các hiện tượng tự nhiên như sóng biển, động đất, hoặc do các hoạt động con người như neo tàu, kéo cá, khai thác dầu khí. Các tuyến cáp quang biển cũng có thể bị tấn công hay gián điệp bởi các quốc gia có khả năng thăm dò và phá hoại dưới nước như Nga, Trung Quốc, Mỹ và Anh.
Kết luận
Cáp quang biển không chỉ là một công cụ kỹ thuật, mà còn là một vũ khí chiến lược có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng quyền lực thế giới. Chính vì vậy, việc xây dựng và bảo vệ các tuyến cáp quang biển là một nhiệm vụ quan trọng của các quốc gia, đảm bảo an ninh, kinh tế và chính trị của họ.
